Aybüke Türk Haber "Habere Bozkutça Bakış"
Bazı bölgelerde çiftçilerin ve vatandaşların yağmur bulutlarının kaybolduğunu öne sürerek tartışmaya açtığı “dolusavar” cihazlarıyla ilgili iddialara bilim insanları net yanıt verdi: “Yağmuru engellediği yönünde hiçbir bilimsel kanıt yok.”
Tarım alanlarında dolu yağışını engellemek amacıyla kurulan “dolusavar” cihazları son zamanlarda kamuoyunda tartışmalara neden oluyor. Bazı vatandaşlar, bu cihazların çalıştığı bölgelerde yağmur yağışının azaldığını ve dolayısıyla kuraklığa yol açtığını öne sürüyor. Ancak bu iddiaların bilimsel bir temeli bulunmuyor.
Meteoroloji uzmanları ve atmosfer bilimciler, dolusavar sistemlerinin temel amacının dolu tanelerinin oluşumunu engellemek olduğunu belirtiyor. Cihazlar, bulutların içerisine yüksek frekanslı ses dalgaları veya bazı durumlarda gümüş iyodür gibi bulut tohumlama maddeleri göndererek, dolu tanelerinin büyümeden yağmur damlası olarak düşmesini hedefliyor.
Ancak bu sistemlerin yağmur bulutlarını dağıttığına ya da yağış rejimini değiştirdiğine dair hiçbir bilimsel veri bulunmuyor. Uzmanlara göre, dolusavarlar yalnızca çok sınırlı bir alanda, belirli atmosferik koşullar altında kısa süreli etkiler gösterebilir.
❝ Kuraklığın nedeni dolusavar değil, iklim değişikliği ❞
Konuyla ilgili açıklama yapan Meteoroloji Mühendisleri Odası yetkilileri, yağış eksikliği ve kuraklığın temel nedeninin iklim değişikliği, yanlış arazi kullanımı ve yerel meteorolojik dalgalanmalar olduğunu vurguladı.
Uzmanlar, toplumda dolusavarların “yağmur kaçırdığı” algısının, genellikle eş zamanlı rastlantısal hava olaylarıyla oluştuğunu ifade ediyor. Örneğin, dolusavar çalıştığı sırada yağmur yağmaması, bu durumun cihazdan kaynaklandığı yönünde yanlış bir nedensellik algısına yol açabiliyor.
Konu ile ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz konusundaki uzman görüşler şunları söylediler:
“Dolusavarların yağış rejimini değiştirdiğine dair ne Türkiye’de ne de uluslararası alanda ciddi bir akademik çalışma bulunmamaktadır. Bu cihazların yalnızca bulut içi buz kristallerini etkileyerek doluyu önleme hedefi vardır. Yağmurun oluşumu çok daha karmaşık ve geniş ölçekli atmosferik süreçlere bağlıdır.”
Bilimsel veriler ışığında dolusavar cihazlarının yağmur bulutlarını dağıttığı ya da yağışı engellediği yönündeki iddialar gerçeği yansıtmamaktadır. Bu cihazlar doluya karşı önlem olarak geliştirilmiş olup, kuraklık gibi geniş ölçekli meteorolojik problemlerle doğrudan ilişkili değildir.
Tarımda teknolojinin doğru kullanımı kadar, kamuoyunun da bu teknolojiler hakkında bilimsel verilerle bilgilendirilmesi büyük önem taşımaktadır.
