Aybüke Türk Haber "Habere Bozkutça Bakış"
Gürcistan’da düşen ve 20 askerimizin şehit olmasına neden olan Herkül adlı C130 kargo uçağının düşüş nedenlerini köşesinde değerlendiren Uğur Cebeci, 2 motorda yaşanan arıza sonrası uçağın 3 parçaya ayrılarak düştüğü ihtimali üzerinde durulduğuna dikkat çekti.
11 Kasım’da Türk Hava Kuvvetleri’ne bağlı TUAF543 sefer sayılı Herkül adlı C-130 kargo uçağı, Merzifon’daki 5’inci Jet Üssü’ne gitmek için Azerbaycan Gence’den sabah saat 10.19’da kalkış yaptı.
Uçak, Gürcistan sınırını geçer geçmez düştü ve kara haber Türkiye’ye ulaştı. Yaşanan kazada çeşitli rütbe ve kıdem derecelerinde 20 vatan evladı şehit oldu.
Türkiye’yi yasa boğan hadisede vatan uğruna can veren şehitlerimiz geçtiğimiz hafta son yolculuklarına uğurlanırken kazanın nedenlerine ilişkin soru işaretleri hala cevap bekliyor.
Uçağın karakutusu Türkiye’ye getirilse de henüz yetkili mercilerden konuya ilişkin bir açıklama gelmedi.
UÇAK KAZASINDA İLK BULGULAR
Bu süreçte resmi açıklama beklenirken Türkiye’nin havacılık alanında sembol isimlerinden biri olan Uğur Cebeci, Hürriyet gazetesindeki köşesinde, bu elim kazanın sebeplerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Uçağın iki motorunda aniden sorun yaşandığına dikkat çeken Cebeci, şunları kaydetti:
Uçak tırmanışa geçti. Hiçbir sorun görünmüyordu. Uçağın en fazla ‘takat’a, yani güce ihtiyaç duyduğu kalkışta motorların performansında da bir sorun çıkmadı. Kalkıştan sonra Gürcistan hava sahasında 22 bin feet’te (7 bin 333 metre) uçak, düz uçuşa geçti.
“DÖRT NUMARALI MOTOR ARIZALANDI”
Kalkışta sorun yaşanmadığına dikkat çeken Cebeci, kazaya ilişkin iddiaları tek tek sıraladı.
Buna göre birden bire dört motorlu uçağın dördüncü motoru, yani kanat uçuna yakın olanı ‘feather’ oldu (Arızalanan bir motorun pervane kanatları, bir turboprop motor arızalandığında bağlı olduğu pervane dönmeye dönmeye devam eder. Hava pervanelerin yanından akmaya devam ederek pervaneyi döndürür. Bu dönme hareketi sürtünme yaratır ve uçağın kontrolünü zorlaştırır).
500 METRELİK ANİ YÜKSELİŞ
Hava akışı yönünde hizalama işlemi gerçekleşti. Verilen gazın çok üzerinde pervaneyi döndürdü. Ani bir 1500 feet’lik, yani 500 metrelik yükselme oldu. Gaz kolları motorun aşırı hızlı çalışmasını kontrol etmemeye başladı.
“İKİ NUMARALI MOTOR ARIZALANINCA UÇAK TERS DÖNDÜ”
500 metrelik yükselme sonrası bu hızı önlemek için uğraşılırken diğer kanattaki 2 numaralı motor, yağ tazyik arızası gösterdi, sonrasında aşırı (overspeed ) hızlanmayla oluşan rezonansla koptu. İlk parça elevatöre çarpıp uçağı ters çevirdi.
“BURUN AŞAĞI DÜŞERKEN KUYRUK KOPTU PERVANE GÖVDEYİ KESTİ”
Uçak burun aşağı düşerken arka taraf, yani kuyruk bölümü koptu. 2 numaralı motorun pervane parçaları gövdeyi kesti ve ön taraf ayrıldı.
Kokpit bölümü, Overseed’i düşürmek için uçağı burun yukarı aldı. Pervane pal açısını değiştirmek için çalışmadığından motor, içine düştüğü anormal durumdan kurtulamadı.
“GÖVDE DÖNEREK DÜŞTÜ”
Pilotların anormallikten bir türlü kurtulamadığına dikkat çeken Cebeci, “Görünen o ki, uçağın gövde bölümü virile girip dönerek düştü. Yere vurduktan sonra alevler içinde kaldı. Kokpit, orta gövde ve kuyruk kısmı olmak üzere üç bölüm halinde imal edilen uçak, imalat şemasına yakın bir şekilde parçalandı. Sonra enkaz çok geniş bir alana yayıldı.” ifadelerini kullandı.
“HER ŞEY SANİYELER İÇİNDE OLDU”
Cebeci, değerlendirmelerine şöyle devam etti:
“Bilinen o ki pilotlar, çok kısa sürede gelişen bu anormallikle boğuşurken acil yardım istemeyi bile yapamadılar. Her şey saniyeler içinde oldu.
Elbette bu kazanın bütün detayları yine karakutuların çözümünden sonra ortaya çıkacak Elbet çıkmayacak olanlar da olabilir.
Kokpit konuşmalarını kaydeden ‘Cockpit Voice Recorder-CVR ‘ ile uçağın bütün hareketlerini teknik olarak sisteme işleyen (Flight Data Recorder-FDR), ayrıca imalatçı Lockheed Martin tarafından da incelenecek.
Kaza simüle edilecek. Parçalanma yeniden yaşanacak. Uçağı strese sokan nedenler bir dizi araştırmadan geçecek.
